نکوراهبر

میانگین ضریب بازیافت از میادین نفتی کشور حدود ۲۴/۵ درصد بوده که در مقایسه با میانگین ۳۴ درصدی ضریب بازیافت جهانی فاصله زیادی را نشان می‌دهد. اگرچه ضریب بازیافت از مخازن به ویژگی‌های سنگ و سیال هر مخزن بستگی دارد و به‌طور عام نمی‌توان مقایسه اصولی انجام داد، اما نگاهی به صنعت نفت و گاز جهانی نشان می‌دهد ضریب بازیافت از این میادین، غالباً با روش‌های تخلیه ثانویه و ثالثیه افزایش قابل‌توجهی داشته است. با وجود نزدیک به ۱۲۰ میدان نفتی در کشور، فقدان اهتمام لازم برای افزایش ذخایر قابل استحصال و اجرای عملیات بهبود/ازدیاد برداشت به یکی از چالش‌های اساسی صنعت نفت ایران تبدیل شده است. پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد تزریق گاز غیرامتزاجی مناسب‌ترین راه‌حل برای برداشت ثانویه و نگهداشت فشار اغلب میادین ایران است؛ اگرچه تزریق آب نیز به‌عنوان یکی دیگر از مهم‌ترین روش‌ها لازم است در مخازن خاص موردنیاز اجرا گردد. پژوهش‌ها نشان داده است تزریق ۲۰۰ میلیون متر مکعب روزانه گاز به مدت ۱۵ سال سبب تولید ۱۵ میلیارد بشکه نفت اضافی از میدان خواهد شد؛ اگر حداقل ۷۵ مترمکعب جایگزین یک بشکه نفت گردد. این در حالی است که در بدترین شرایط حداکثر ۲۰۰ مترمکعب گاز موجب تولید یک بشکه نفت اضافی خواهد گردید که منجر به افزایش ۵/۴۷ میلیارد بشکه‌ای نفت قابل استحصال خواهد گردید. با فرض قیمت نفت هر بشکه ۵۰ دلار، عایدی کشور از اجرای این برنامه ازدیاد برداشت، حداقل ۲۷۴ میلیارد دلار و در حالت بهینه ۷۵۰ میلیارد دلار خواهد بود که البته مطالعات دقیق برای هر مخزن مستلزم انجام مطالعات آزمایشگاهی و شبیه‌سازی است. مزایای تزریق گاز علاوه بر ازدیاد برداشت نفت موجب ذخیره‌سازی و برداشت بخش قابل‌توجهی از آن در سال‌های آتی خواهد بود و حتی می‌توان پس از تزریق گاز و تولید، آن را برای سایر مصارف خانگی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار داد.

از طرف دیگر، در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی (بندهای-۱۴ و ۱۵) به افزایش ظرفیت تولید نفت به‌منظور اثرگذاری بر بازارهای بین‌المللی تأکید ویژه‌ای شده است. نتیجه‌ی تقویت پروژ‌ه‌های ازدیاد برداشت در میادین کشور را می‌توان در ابعاد مختلف افزایش تولید ناخالص داخلی، افزایش درآمدهای نفتی، افزایش ظرفیت تولید نفت و حتی تقویت اثرگذاری بیشتر و مؤثر در بازارهای جهانی نفت بررسی نمود.